ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌లో మళ్లీ అంతర్యుద్ధం జరగబోతోంది. గతంలో ప్రభుత్వం, తాలిబన్ల మధ్య అంతర్యుద్ధం జరిగితే.. ఈ సారి మాత్రం తాలిబన్ల మధ్యే ఈ పరిస్థితులు ఏర్పడుతున్నాయి. ఫలితంగా ఆఫ్ఘాన్ మరోసారి రక్తసిక్తం కాక తప్పేలా లేదు. ఇటీవల పాక్ మద్దతు ఉన్న హక్కానీ వర్గం ఏకంగా సుప్రీం లీడర్‌నే టార్గెట్ చేసింది. ఈ సాహసం మరెవరైనా చేసి ఉంటే పరిస్థితి మరోలా ఉండేది. కానీ, తమలోనే గ్రూపులు తేలడంతో ఎలా ముందుకెళ్లాలో తెలీని పరిస్థితులు సుప్రీం లీడర్‌ వర్గంలో కనిపిస్తోంది. అలా అని హక్కానీ వర్గాన్ని విడిచిపెట్టేశారని అనుకోడానికీ లేదు. ఫలితంగా పేలడానికి సిద్ధంగా ఉన్న ఆర్డీఎక్స్‌లా ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌ మారుతోంది.
సుప్రీం లీడర్‌ వర్గం ఓవైపు.. పాకిస్తాన్ మద్దతున్న హక్కానీ వర్గం మరోవైపు.. విమర్శలు ఒక్కటే కాదు.. అవసరమైతే గల్లాలు పట్టుకోడానికీ సిద్ధపడినట్టే పరిస్థితులు కనిపిస్తున్నాయి. హక్కానీ వర్గం ఏకం గా సుప్రీం లీడర్‌నే టార్గెట్ చేసింది. ఇలాంటి సమయంలో ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌ పేలడానికి సిద్ధంగా ఉన్న అణుబాంబు మాదిరిగా మారిపోయింది. రెండుగా చీలిపోతున్న తాలిబన్ల వ్యవహారంలో అంతర్యుద్ధం అనే ఆటంబాంబ్ ఏ క్షణమైనా పేలే ఛాన్స్ కనిపిస్తోంది. అదే జరిగితే ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌ను కాపాడ్డం ఎవ్వరితరం కాకపోవచ్చు.
సిరాజుద్దీన్ హక్కానీ.. ఈయన హక్కానీ గ్రూప్ సీనియర్ నాయకుడు.. ఇతడు చేసిన వ్యాఖ్యలే ఆఫ్ఘన్‌ను రావణకాష్టంగా మార్చబోతున్నాయి. సుప్రీం లీడర్ అఖుంద్‌జాద ఒక్కడే అధికారాలను అనుభవి
స్తున్నారని బహిరంగంగానే విమర్శించారు. ఖోస్ట్‌ ప్రాంతంలో జరిగిన మతపెద్దల సమావేశంలో అఖుంద్‌జాద పేరు ప్రస్తావించకుండా అధికార కేంద్రీకరణ పాలన వ్యవస్థ పరువు తీస్తోందని సంచలన వ్యాఖ్యలు చేశారు. దీనిని చూస్తూ సహించే పరిస్థితిని ఎప్పుడో దాటేశాం అన్న సిరాజుద్దీన్.. ఇక ఏ మాత్రం సహించేది లేదనీ.. పాలన వ్యవస్థకు ప్రజలకు మధ్య చీలికలు తెచ్చే విధానాలను అవలంభించడం మానుకోవాలని హితవు పలికారు. లేకపోతే ఇది ఇస్లాంను నిందించడానికి ఇతరులకు అవకాశం ఇస్తుందని వ్యాఖ్యానించారు. దీనికి కౌంటర్‌గా రంగంలోకి దిగిన తాలిబన్ ప్రతినిధి జుబైహుల్లా.. బహిరంగంగా ఈ తరహా విమర్శలు ఇకనైనా మానుకోకుంటే పరిణామాలు తీవ్రంగా ఉంటాయని హెచ్చరించారు.
నిజానికి.. ఇరు వర్గాల మధ్య ఈ తరహా పరిస్థితులు రావడానికి కారణం అఖుంద్‌జాద పాలనే.
ఇటీవల అఖుంద్‌జాద కాందహార్‌ వేదికగా పాలన సాగిస్తున్నారు. ఆఫ్గానిస్తాన్ మహిళలు చాలా చోట్ల పనిచేయడాన్ని నిషేధించారు. దీంతోపాటు వారిని విద్యకు కూడా దూరం చేశారు. ఈ నిర్ణయాలను అఖుంద్‌జాద సమర్థించుకొన్నారు. ఇదే సమయంలో ఆఫ్ఘన్ మహిళలు ఒంటరిగా 70 కిలోమీటర్లకు మించి ప్రయాణించడంపైనా నిషేధం విధించారు. అఖుంద్‌జాద తీసుకున్న ఈ నిర్ణయాలను తాలిబన్లతో సన్నిహితంగా ఉంటున్న దేశాలు కూడా వ్యతిరేకించాయి. హక్కానీ వర్గం మాత్రం బాలిక విద్యపై నిషేధం ఎత్తివేయాలని కోరుతోంది. ఇప్పుడు మనం అధికారంలో ఉన్నాం కాబట్టి ప్రజలు పాత గాయాల నుంచి కోలుకొనేట్లు చేయాలని హక్కానీ ఇటీవలే కీలక వ్యాఖ్యలు చేశారు. అయితే, ఈ డిమాండ్‌ను పట్టించుకునే ఆలోచన అఖుంద్‌జాద చేయడం లేదు. ఇదే సమయంలో తాలిబన్‌ వ్యవస్థాపకుడు ముల్లా ఒమర్‌ కుమారుడు ముల్లా యాకూబ్‌ కూడా మహిళలకు హక్కుల పట్ల పాజిటివ్‌గా ఉన్నారు. వారికి హక్కులు ఉన్నప్పుడే అంతర్జాతీయంగా ఆఫ్ఘాన్ ఏకాకిగా మారకుండా ఉంటుందని అతడు భావిస్తున్నారనే విశ్లేషణలు వినిపిస్తున్నాయి.
తాలిబన్లు ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌ను హస్తగతం అయితే చేసుకున్నారు కానీ.. సవ్యంగా పాలన సాగించేందుకు వారి దగ్గర అవసరమైనన్ని నిధులు లేవు. ఇదే సమయంలో తాలిబన్ల పాలనను ప్రపంచ దేశాలు గుర్తించ లేదు. ఫలితంగా ఇతర దేశాల్లో ఆఫ్ఘన్ ఆస్తులన్నీ లాక్ అయిపోయాయి. ఇలాంటి సమయంలో షరియా చట్టాలు అమలు చేసుకుంటూ పోతే.. ఆఫ్ఘన్‌కు భవిష్యత్ కష్టమని తాలిబన్లలో కొన్ని గ్రూపులు భావిస్తున్నా యి. అయితే, ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌లో అధికారాన్ని చేపట్టిన వారిలో మెజారిటీ సంఖ్య ఛాందసవాదులదే. వీరంతా ఖచ్చితంగా షరియా చట్టాన్ని అమలు చేసేందుకే పట్టుబడుతున్నారు. మహిళలను ఉద్యోగాలు చేయనివ్వ క పోవడం, విద్యకు దూరం చేయడం లాంటి నిర్ణయాలన్నీ ఈ మెజారిటీ వర్గమే డిసైడ్ చేస్తోంది. మరోవైపు అధిక సంఖ్యలో ఉన్న మితవాదులకు అధికారాలు తక్కువ సంఖ్యలో దక్కాయి. ఫలితంగా అతివాదుల నిర్ణయాలు బలవంతంగా ప్రభుత్వంపై రుద్దుతున్నారనే భావన మితవాదుల్లో పెరుగుతోంది. తాజా సిరాజుద్దీ న్ వ్యాఖ్యలే దీనికి ఉదాహరణ. ప్రస్తుతం ఈ పరిస్థితులే ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌లో అంతర్యుద్ధానికి దారి తీసే ప్రమాదం కనిపిస్తోంది.
ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌లో మరోసారి అంతర్యుద్ధం మొదలైతే ఆ దేశ ప్రజలను కాపాడడం ఎవరి తరం కాకపోవచ్చనే విశ్లేషణలు వినిపిస్తున్నాయి. ఇందుకు కారణం చాలా మంది తాలిబన్ నాయకులకు ప్రైవేట్‌ సైన్యాలు ఉండడమే. తాజాగా సుప్రీం లీడర్‌ను విమర్శించిన సిరాజుద్దీన్ చేతిలో కూడా అత్యంత బలమైన
హక్కానీ నెట్‌వర్క్‌ ఉంది. ముల్లా యాకూబ్‌ వద్ద ముల్లా ఒమర్‌ సేనలు ఉన్నాయి. వీరి దగ్గరే అగ్రరాజ్యం అమెరికా విడిచి వెళ్లిన బిలియన్ డాలర్ల విలువైన అత్యాధునిక ఆయుధాలున్నాయి. బహుశా ఈ ధీమా తోనే సుప్రీం లీడర్‌ అఖుంద్‌జాదకు ఎదురెళ్లే ధైర్యం చేస్తున్నారేమో. ఇదే సమయంలో అఖుంద్‌జాద చేతిలో మాత్రం కాందహార్‌లోని స్థానిక మిలిటెంట్లు ఉన్నారు. దీంతోపాటు అతివాద దళాలు కూడా ఆయన మాటే వింటున్నాయి. ఫలితంగా ఈ రెండు వర్గాల మధ్య యుద్ధం మొదలైతే.. ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌లోని తాలిబన్ల గ్రూపులు అన్నీ రెండుగా విడిపోయి కొట్లాడే పరిస్థితులు తలెత్తుతాయి. అదే జరిగితే ఈ సారి జరిగే అంతర్యుద్ధం వేలా ది మంది ఆఫ్ఘాన్ ప్రజలను పొట్టనపెట్టుకోవడం ఖాయం అంటున్నారు విశ్లేషకులు.
నిజానికి.. తాలిబన్లలో గ్రూపులు, వివాదాలు కూడా కొత్తేం కాదు. 2021లో ఆఫ్ఘన్‌ను హస్తగతం చేసుకున్న తర్వాత మంత్రి వర్గం ఏర్పాటుతో పాటు తాలిబన్ల విజయంపై క్రెడిట్ ఎవరికి దక్కాలనే దానిపై హక్కానీ నెట్‌వర్క్‌లోని శక్తిమంతమైన నాయకుడు ఖలీల్‌ ఉర్‌ రహ్మన్‌ హక్కానీ, శాంతి చర్చల నాయకుడు ముల్లా బరాదర్‌ మధ్య వివాదం జరిగింది. తమ దౌత్యం వల్లే అమెరికా సేనలు వెళ్లిపోయాయని బరాదర్‌ వాదిస్తే.. తాము యుద్ధం చేయడంతోనే అమెరికన్లు పలాయనం చిత్తగించారని హక్కానీ అనుచరులు వాదించారు. ఈ క్రమంలోనే ఇరువురు నాయకుల మధ్య వాగ్వాదం జరిగింది. అదే సమయంలో పక్కన ఉన్న ఇరువర్గాల సభ్యులు ఇష్టారీతిన తన్నుకొన్నారు. దీంతో మంత్రివర్గం కూర్పుపై అలిగిన బరాదర్‌ అప్పట్లో కాందహార్‌ వెళ్లి సుప్రీం లీడర్‌ ముల్లా హబైతుల్లా అఖుంద్‌జాదాతో భేటీ అయ్యారు. అయితే, ఆ తర్వాత పరిస్థితులు కాస్త చక్కబడినా.. మళ్లీ ఇప్పుడు అంతర్యుద్ధం ముసురుకునే పరిస్థితులు కనిపిస్తు న్నాయి.
ఇదిలా ఉంటే.. తాలిబన్లలోని సిరాజుద్దీన్‌ హక్కానీ వర్గం, ముల్లా ఒమర్‌ కుమారుడు ముల్లా యాకూబ్‌లను పాకిస్థాన్‌ చేరదీసింది. వీరిద్దరూ పాక్‌కు మద్దతుదారులు. ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌ ఆక్రమణలో పాక్‌ సైన్యం, ఐఎస్‌ఐ వీరికి కీలక సహకారం అందించింది. తాజాగా తాలిబన్లు పాక్‌పై దాడులు చేస్తుంది. ఈ దాడులకు కారణం సిరాజుద్దీన్ హక్కానీ, ముల్లా యాకుబ్‌లను పాకిస్తాన్‌కు దూరం చేసే అవకాశాలు ఉన్నాయి. ఇందుకే సుప్రీం లీడర్ అఖుంద్‌జాద పాకిస్తాన్‌ను పరోక్షంగా టార్గెట్ చేస్తున్నారనే విశ్లేషణలు కూడా వినిపిస్తున్నాయి. తాలిబన్ నాయకులకు ప్రైవేట్ సైన్యాలుండడం.. సిరాజుద్దీన్ చేతిలో బలమైన హక్కానీ నెట్‌వర్క్ ఉండటం.. ముల్లా యాకూబ్‌ దగ్గరున్న ముల్లా ఒమర్ సేనల దగ్గర అమెరికా విడిచి వెళ్లిన అత్యాధునిక ఆయుధాలు ఉండటం.. ఇలాంటి సమయంలోనే సిరాజుద్దీన్‌ ఏకంగా సుప్రీం లీడర్‌ను లక్ష్యంగా చేసుకుని విమర్శించడం లాంటి పరిణామాలు ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌లో ఏ క్షణమైనా అంతర్యుద్ధం మొదలు కావొచ్చనే సంకేతాలిస్తున్నాయి.